สำหรับผู้ที่อยากจะไปสัมผัสปากีสถานบ้าง พอจะสรุปจากประสบการณ์ตรงมาได้ประมาณนี้ 

1. ปากีสถานเป็นประเทศมุสลิมที่ค่อนข้างเคร่งครัด โดยเฉพาะในหัวเมืองรอบนอก บนท้องถนนจะเต็มไปด้วยผู้ชาย พ่อค้าวาณิช แรงงานล้วนเป็นเพศชายทั้งสิ้น ผู้หญิงจะอยู่แต่ในบ้าน จะมีให้เห็นในที่สาธารณะบ้างก็มักคลุมหน้าเห็นแต่ดวงตาคมโต หรือเป็นเพียงเด็กหญิงก่อนโตเป็นสาวเดินไปโรงเรียนเท่านั้น
   
   
2. คนปากีฯ โดยเฉพาะเพศชายและเด็กๆ เป็นมิตรมากกกกก ยิ้มแย้มทักทายตลอดที่พบเจอ และส่วนใหญ่จะชอบเป็นนายแบบ มักขอให้ถ่ายรูปให้เมื่อเห็นกล้องในมือนักท่องเที่ยว
   
   
3. ปากีสถานจริงๆ แล้วเป็นประเทศสวยงามและสงบพอสมควร ไม่ได้น่ากลัวเหมือนที่ได้ยินข่าวคราวบ่อยๆ ผมว่าดีไม่ดี ยังดูน่าไว้วางใจกว่าหลายๆ เมืองแถบบ้านเราเสียด้วยซ้ำ
   
   
4. เด็กๆ หนุ่มๆ ปากีฯ โดยเฉพาะทางตอนเหนือหน้าตาหล่อเหลา เป็นส่วนผสมที่ลงตัวของฝรั่ง+แขก+จีน(นิดๆ) ให้นึกถึงหน้าจอห์นนี่ แอนโฟเน่ตอนหนุ่มๆ หรือมาริโอ เมาเร่อ ที่คมเข้มขึ้นและเติมไรขนลากยาวตั้งแต่จอนลงไปถึงคางกับเหนือริมฝีปาก
   
   
5. เด็กๆ สาวๆ ปากีฯ ทางเหนือก็ไม่แพ้กัน ให้นึกถึงหน้าพิ้งกี้ สาวิกา ที่นี่เดินชนทุกสามเสาไฟฟ้า (แต่หากโตเป็นสาวเต็มวัยแล้วความงามของหล่อนจะซ่อนอยู่ใต้ผ้าคลุมหน้า)
   
   
6. ทางตอนเหนือหนาวมาก ผมไปเขตที่เรียกว่า "กิลกิต-บัลติสถาน" อยู่ทางเหนือสุดติดชายแดนจีน อินเดีย และอัฟกานิสถาน นอกจากนี้ยังอยู่ท่ามกลางวงล้อมของ “ยักษ์ใหญ่” บิ๊กเบิ้มทั้งสามของเอเชีย ได้แก่ เทือกเขาหิมาลัย, เทือกเขาฮินดูกุส และเทือกเขาคาราโครัม
   
   
7. ช่วงปลายตุลาคมที่ไปเป็นฤดูใบไม้ร่วง จะพบเห็นใบไม้เปลี่ยนสีตลอดทาง ฟ้าโปร่ง อากาศหนาว เข้านอนในอุณหภูมิต่ำกว่าสิบองศาฯ ทุกคืน ตื่นมามีไอเย็นๆ ออกจากปากทุกเช้า ผู้คนที่นี่นิยมออกมานั่งผึ่งแดดจัดๆ ทั้งวันแบบไม่กลัวยูวี
   
   
8. ค่าเงินโดยประมาณ 1 บาท = 3 รูปี (PKR) ซึ่งต่างจากประเทศเพื่อนบ้านอย่างอินเดียที่ 1 บาท = 2 รูปี (INR) สามารถแลกเงินได้ที่สนามบินหรือธนาคารบางแห่ง (ให้ไกด์แนะนำได้)
   
   
9. ผู้คนที่นั่นยังใช้มีวิถีชีวิตเรียบง่าย จับจ่ายซื้อของกันในตลาดหรือร้านขายของชำเล็กๆ จึงนิยมใช้เงินสด บัตรเครดิต/เดบิต จะเริ่มเป็นที่นิยมในเมืองใหญ่หรือตามห้างสรรพสินค้าใหญ่ๆ เท่านั้น
   
   
10. ใครที่รู้สึกว่าเป็น "คนไม่สำคัญ" ในเมืองไทย มานี่รับรองคุณจะรู้สึกเหมือนเป็นเซเลบ ขึ้นทันใด ทุกวันจะมีคนมาขอถ่ายรูปผมอย่างน้อย 4-5 คน บ้างมาขอเซลฟี่ บ้างมาขอจับไม้จับมือแล้วให้เพื่อนถ่ายรูปให้ ที่ฮาสุดคือ วันเดินทางกลับ ผมให้โชเฟอร์จอดรถเพื่อถ่ายรูปวิวแม่น้ำระหว่างทาง พี่น้องแขกที่นั่งปิคนิกกันแถวนั้นร่วมยี่สิบชีวิตทิ้งวงอาหารวิ่งกรูกันเข้ามาขอถ่ายรูปด้วย พี่คนนั้นมีกีตาร์ก็เอามายัดใส่มือให้เป็นพร็อพ น้องคนนี้เอาแว่นดำมาให้สวม  ถึงขั้นมีพี่คนนึงต้องตั้งตนเป็นผู้จัดการคอยจัดคิวคนเข้าแถวมาถ่ายรูปกับผมเลยทีเดียว
    
    
11. ฤดูท่องเที่ยวที่ดีที่สุดทางตอนเหนือ ว่ากันว่าเป็นช่วงหน้าร้อน เดือน เม.ย. - ก.ค. แต่อุณหภูมิก็ยังคงเย็นกว่าบ้านเราแน่นอน
    
    
12. ด้วยความเคร่งครัดในวิถีมุสลิม ชายหญิงที่มิใช่สามีภรรยาไม่ควรอยู่ด้วยกันสองต่อสอง  ในขณะที่ไกด์ท้องถิ่นล้วนเป็นเพศชาย  ทำให้การเดินทางโดยลำพังของนักท่องเที่ยวหญิงเป็นเรื่องที่ทำได้ยาก  สาวใดอยากลุยเดี่ยวลองหาเพื่อนไปด้วยน่าจะเป็นทางเลือกที่ดี  อีกอย่าง... กางเกงยาวแค่คืบหรือกระโปรงสั้นๆ ทิ้งไว้ที่เมืองไทยเถอะนะ
    
    
13. มีสายการบินเจ้าเดียวบินจากเมืองไทยไปปากีสถาน คือ การบินไทย บินเกือบ 5 ชั่วโมง ไปถึงดึก จะนอนสนามบินหรือเข้าไปนอนในอิสลามาบัดแล้วค่อยเดินทางต่อไปกิลกิตก็ได้ ขากลับถึงเมืองไทยหกโมงเช้า และเวลาที่โน่นช้ากว่าเมืองไทย 2 ชั่วโมง
    
    
14. ตอนไปแทบทุกมื้อกินแต่แกงไก่ขลุกขลิกๆ ข้าวสวย (เม็ดร่วนๆ ยาวๆ) แกงผักข้นๆ กับแป้งเป็นแผ่นๆ จะเรียกจาปาตีหรือนานก็แล้วแต่ แต่เชื่อเถอะ... มันดีกว่าอาหารอินเดียมากกกก