ตอนที่ 2

จากบทความ “เรียนรู้บทเรียนจากจีนในวิกฤตโควิด-19  ตอนที่ 1 : ชีวิตคนจีนในช่วงปิดเมือง” ที่ได้เรียนรู้ประสบการณ์ตรงจากผู้ที่คร่ำหวอดในธุรกิจจีนมาหลายปี ทั้งบทเรียนตั้งแต่ก่อนโควิดจะเป็นวิกฤต  จนมาถึงขั้นล็อกดาวน์ประเทศที่ต้องกักตัวอยู่ที่บ้าน รวมไปถึงพฤติกรรมและวิธีการปรับตัวของคนจีน  ในตอนที่ 2 นี้ คุณมาณพ เสงี่ยมบุตร รองผู้จัดการใหญ่ ธุรกิจจีน  ธนาคารไทยพาณิชย์ และ คุณธนมน สุธีรภาคย์ ผู้จัดการธุรกิจสัมพันธ์ ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขาเซี่ยงไฮ้   จะมาพูดถึงมาตรการของทางภาครัฐในการกระตุ้นเศรษฐกิจ  โอกาสของธุรกิจไทยหลังจากการปลดล็อกดาวน์  และบทเรียนที่สามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้จากวิกฤตโควิดที่จีนในครั้งนี้

ยาขนานแรกจากรัฐช่วยเยียวยาผู้ประกอบการ

ในช่วงที่เกิดวิกฤตภาคธุรกิจที่มักได้รับผลกระทบมากที่สุดก็คือกลุ่ม  SMEs  ที่จีนก็เช่นเดียวกันระบบเศรษฐกิจจีนส่วนใหญ่จะเป็นผู้ประกอบการ SMEs คิดเป็นร้อยละ 60  ซึ่งตามปกติผู้ประกอบการธุรกิจ SMEs มักมีกระแสเงินสดหมุนเวียนได้ไม่เกิน 3 เดือน  ทางรัฐบาลจีนและรัฐบาลท้องถิ่นในแต่ละมณฑลจึงได้มีมาตรการเยียวยาเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจให้ฟื้นตัวตามความเหมาะสม  โดยมีมาตรการหลักๆ  ตั้งแต่เงินสนับสนุนกลุ่มผู้บริโภคให้มีกำลังซื้อในการจับจ่ายใช้สอยด้วยการโอนเงินเข้ากระเป๋าสตางค์อิเล็กทรอนิกส์  การออกพันธบัตรกู้เงินจากสาธารณะเพื่อระดมทุนปล่อยเงินกู้ให้ผู้ประกอบการในอัตราดอกเบี้ยต่ำ  การใช้มาตรการทางการคลัง เช่น  มาตรการทางภาษี   การตัดและลดขั้นตอนในการยื่นขออนุญาตต่างๆ  เป็นต้น    และเมื่อเทียบเปรียบมาตรการเยียวยาในครั้งนี้กับวิกฤตแฮมเบอร์เกอร์  ในมุมมองของคุณมาณพมองว่า  ยาขนานแรกนี้ถือว่ารัฐบาลจีนยังไม่ได้ใช้ยาแรงเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจ   เป็นเพียงแค่การต่ออายุ  เยียวยา และห้ามเลือดก่อนเท่านั้น   ยังมียาขนานเอกที่ทางภาครัฐกำลังจะทำให้เกิดขึ้นเพื่อช่วยเสริมความแข็งแกร่ง  เพิ่มขีดความสามารถให้ระบบเศรษฐกิจในแดนมังกร

ยาขนานเอกอัดฉีดเม็ดเงินเข้าระบบผ่าน Mega Project

วิถีแดนมังกรมักหาโอกาสจากวิกฤต  อย่างในช่วงที่เกิดวิกฤตแฮมเบอร์เกอร์รัฐบาลจีนหาโอกาสในครั้งนั้นด้วยการทุ่มงบประมาณมหาศาลเพื่อสร้างระบบโครงสร้างพื้นฐานภายในประเทศ  ด้วยการสร้างโครงการรถไฟความเร็วสูงทั่วประเทศ   จนตอนนี้กลายเป็นผู้นำในเรื่องระบบรางสามารถส่งออกเทคโนโลยีไปยังประเทศต่างๆ ทั่วโลก   วิกฤตโควิด-19 ก็เช่นเดียวกัน  จีนได้มองหาโอกาสที่จะลงทุนในอุตสาหกรรมโครงข่าย 5G  เพื่ออัดฉีดเม็ดเงินจำนวนมหาศาลลงไปในระบบเศรษฐกิจ  และยกระดับความสามารถทางการแข่งขันของประเทศ  รวมถึงการจะมีโครงการสร้างพื้นฐานแนวใหม่  โดยต้องรอดูจากประกาศนโยบายประชุมสภาประชาชนของจีนต่อไป   ทั้งนี้ในเรื่อง 5G คุณมาณพมองว่า  “5G ไม่ใช่เป็นเพียงแค่ความเร็วของอินเทอร์เน็ตเพียงอย่างเดียว  แต่ยังรวมถึงการส่งผ่านข้อมูลที่ล้ำสมัย  การสร้าง Users Experience ให้ลูกค้าเฉพาะจุดได้ดีมากขึ้น  ทำให้ทุกธุรกิจในจีนต้องปรับตัวและมีการวางแผนงาน  5G  ว่าจะต้องปรับกระบวนการอย่างไร    และพอมี  5G ก็จะตามมาด้วย AI  ซึ่งจีนตั้งเป้าหมายว่าภายใน  10 ปีข้างหน้าจะต้องเป็นผู้นำในเรื่องนี้ให้ได้”

ในส่วนของคุณธนมนมองว่า  การวางนโยบายของรัฐบาลจีนที่มีประสิทธิภาพช่วยผู้ประกอบการให้สามารถอยู่รอดได้  ทั้งการให้สินเชื่อ  การทำการตลาดให้กับผู้ประกอบการขายสินค้า   รวมถึงการเข้าไปดูแลพนักงานตามสถานประกอบการด้วยการคัดกรองตรวจหาเชื้อทำให้มั่นใจเรื่องความปลอดภัย   นอกจากนี้ในส่วนประชาชนรัฐได้ให้ความช่วยเหลือคนที่รายได้น้อย   เช่น  การปรับมาตรการเพิ่มความช่วยเหลือ   การช่วยเกษตรกรขายผลผลิตทางการเกษตร  หรือการปรับเบี้ยผู้สูงอายุ  เป็นต้น   และในช่วงที่เกิดโควิด-19 ได้กระตุ้นให้ธุรกิจออนไลน์เติบโตอย่างก้าวกระโดดในทุกประเทศ  แน่นอนว่าที่จีนก็เช่นเดียวกัน  เพราะประชากรส่วนใหญ่คุ้นเคยกับการจ่ายและซื้อของผ่านออนไลน์   คุณธนมนยังมองอีกว่าจากวิกฤตครั้งนี้ยิ่งทำให้เกิดการเติบโตแบบก้าวกระโดดในกลุ่มธุรกิจ e-Commerce ผู้ประกอบธุรกิจต้องใช้ออนไลน์ในการทำการตลาดเพื่อเข้าถึงกลุ่มลูกค้า  ผู้ที่มีความพร้อมและปรับตัวได้เร็วก็จะอยู่รอดได้

โอกาสธุรกิจไทยไปให้ไกลหลังโควิด

เมื่อทุกวิกฤตมีโอกาสแล้วผู้ประกอบการไทยควรมองหาโอกาสจากวิกฤตนี้อย่างไร  คุณมาณพมองว่าโอกาสของธุรกิจไทยจากการที่จีนเปิดเมือง เรื่องแรกคือ  การลงทุนจากจีน หรือ FDI  ปีที่ผ่านมานักลงทุนจีนลงทุนที่ไทยสูงเป็นอันดับ 1 คาดว่าหลังจากโควิดและสืบเนื่องจากสงครามการค้าทำให้จีนมองหาการกระจายฐานการผลิตในประเทศต่างๆ และไทยนับเป็นศูนย์กลางในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงทั้งด้านภูมิศาสตร์และการรองรับการลงทุนจากต่างประเทศ  ทำให้เชื่อว่าเม็ดเงินลงทุนจากจีนจะเติบโตขึ้นอย่างแน่นอน  เพราะจีนมีความตั้งใจที่จะลงทุน  และยังมีการหาช่องทางการลงทุนเพิ่มขึ้นในไทย  เรื่องที่สอง  นักท่องเที่ยวจากจีน  ถ้าหากไทยสามารถควบคุมการระบาดของโควิด-19 ได้และกลับคืนสู่ภาวะปกติ  ไทยยังเป็นตัวเลือกอันดับต้นๆ ที่นักท่องเที่ยวจีนอยากมาเที่ยว   ดังนั้นภาคธุรกิจท่องเที่ยวของไทยต้องเตรียมพร้อมที่จะรับนักท่องเที่ยวจีนกลับมาอีกครั้ง  ในเรื่องการปรับมาตรฐานด้านสุขอนามัย และพฤติกรรมของนักท่องเที่ยวจีนที่เปลี่ยนไป  เรื่องที่สาม  โอกาสขายสินค้าไทยในจีน  ไทยมีจุดแข็งในเรื่องสินค้าการเกษตรอาหารแปรรูป  ยิ่งในช่วงนี้เป็นโอกาสที่ผู้ประกอบการไทยจะหาช่องทางขายของออนไลน์ในจีนให้มากขึ้นเพราะผู้บริโภคจีนใช้ออนไลน์เพิ่มขึ้น    และไทยยังมีจุดแข็งเรื่องสุขภาพ  นักธุรกิจไทยควรมองหาโอกาสลงทุนในกลุ่ม Health Tech  ซึ่งกำลังมาแรงในจีนและได้รับการส่งเสริมจากภาครัฐ

คุณมาณพยังเสริมอีกว่านอกจากการส่งออกสินค้าพวกอาหารในจีนแล้ว  ผู้ประกอบการไทยควรศึกษาพฤติกรรมของผู้บริโภคจีนที่นิยมซื้อสินค้าออนไลน์จากต่างประเทศ  เช่น  สินค้าแม่และเด็ก, แฟชั่น , เครื่องใช้ประจำวัน  เป็นต้น  จึงเป็นโอกาสที่ผู้ประกอบการไทยจะต้องปรับตัวและหาโอกาสจากวิกฤตในครั้งนี้

บทเรียนจากแดนมังกร

จากวิกฤตโควิดในจีนได้เรียนรู้อะไรบ้าง   คุณธนมนมองว่าเท่าที่เห็นคนส่วนใหญ่จะไม่เดือนร้อนแม้จะต้องหยุดงานไม่ได้รับเงินเดือน  เพราะคนจีนได้รับการปลูกฝังวัฒนธรรมเรื่องการออมมาตั้งแต่เด็ก  พอเกิดวิกฤตจึงทำให้คนจีนไม่ได้รับผลกระทบหรือขาดเงินใช้ยามฉุกเฉิน  นอกจากนี้จีนยังมีความพร้อมในด้านโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ ทั้ง Cashless Society  การใช้เทคโนโลยีที่มีอยู่แล้วให้เกิดประโยชน์ทั้งจาก  Alipay , We Chat Pay ในการ Tracking  และภาครัฐยังมีมาตรการช่วยเหลือทั้งผู้ประกอบการและประชาชนอย่างมีประสิทธิภาพ  รวมถึงความเป็นนักสู้ของคนจีนทำให้จีนฟื้นตัวได้รวดเร็ว    ขณะที่คุณมาณพมีความเห็นว่าหลังจากวิกฤตโควิด-19 สิ้นสุดลง  จีนจะก้าวขึ้นเป็นผู้นำในเวทีโลกมากขึ้นในทุกมิติ  ดังนั้นผู้ประกอบการไทย  ควรติดตามตลาดจีนอย่างใกล้ชิดเพราะจีนจะมีอิทธิพลและส่งผลกระทบต่อผู้ประกอบธุรกิจในไทยอย่างมีนัยสำคัญ

จากการที่จีนเป็นประเทศแรกที่เจอกับวิกฤตโควิด-19 ทำให้ทั่วโลกได้มองเห็นศักยภาพ  ความพร้อมในการรับมือกับวิกฤตที่แสนยากลำบาก   มีผู้นำที่เข้มแข็งพร้อมนโยบายฟื้นฟูเศรษฐกิจอย่างเป็นระบบ ส่งผลให้จีนได้รับการยอมรับจากนานาชาติและจะกลายเป็นผู้นำทางเศรษฐกิจของโลกต่อไป  ในส่วนของไทยสามารถนำบทเรียนจากจีนมาใช้ได้ทั้งในแง่ของภาคธุรกิจที่ต้องปรับตัวให้ทันกับ New Normal ของคนในสังคม รวมถึงไปวัฒนธรรมการออม  การมีวินัยทางการเงิน   ความเป็นนักสู้ของคนจีนที่ถูกปลูกฝังหยั่งรากลึกมาช้านานจนทำให้ไม่ว่าจะเจอกับวิกฤตหนักหนาสักกี่ครั้ง   มังกรจีนตัวนี้ก็ยังสามารถทะยานขึ้นสู่ท้องฟ้าได้อีกเสมอ

ที่มา : SCBTV ชีวิตคนจีนหลังเปิดเมือง บทเรียนจากประเทศจีน รายงานสดตรงจาก SCB Shanghai ทาง Facebook SCB Thailand วันที่ 5 พฤษภาคม 2563