Safe Haven คือ การลงทุนที่คาดว่าจะรักษาเงินต้นหรือเพิ่มมูลค่าในช่วงเวลาที่สภาวะเศรษฐกิจเกิดการผันผวน และสามารถลดความเสี่ยงในกรณีที่กำลังเข้าสู่ภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ อย่างไรก็ตาม สินทรัพย์ที่มีคุณสมบัติเป็น Safe Haven จะแตกต่างกันไป โดยขึ้นอยู่กับลักษณะเฉพาะของสภาพเศรษฐกิจด้วย ข้อดีของสินทรัพย์ที่เป็น Safe Haven จะไม่มีความสัมพันธ์หรือมีความสัมพันธ์เชิงลบกับสภาวะเศรษฐกิจถดถอยหรือการเกิดวิกฤติ และยังคงรักษาหรือเพิ่มมูลค่าเงินที่ลงทุนเอาไว้ได้ ในขณะที่สินทรัพย์ประเภทอื่นจะมีมูลค่าลดลง

ดังนั้น ถึงแม้การลงทุนแบบ Safe Haven จะเป็นที่หลบภัยได้ แต่นักลงทุนต้องเรียนรู้และทำความเข้าใจว่าการกระจายสินทรัพย์เพื่อการลงทุนจะเป็นประโยชน์ต่อการสร้างผลตอบแทนในช่วงเวลาที่เศรษฐกิจไม่แน่นอน

สินทรัพย์ที่เข้าข่ายเป็น Safe Haven มีอะไรบ้าง 

ทองคำ 

ทองคำถือเป็นสินทรัพย์ Safe Haven ที่ได้รับความนิยมสูง เพราะเป็นสินทรัพย์ที่จับต้องได้ ไม่สามารถพิมพ์ออกมาใหม่ได้เหมือนเงิน และมูลค่าของทองคำไม่ได้รับผลกระทบจากอัตราดอกเบี้ย เนื่องจากการรักษามูลค่ามีมาแต่อดีต ดังนั้น เมื่อมีเกิดภาวะเศรษฐกิจซบเซาหรือเข้าสู่วิกฤติ ราคาทองคำจะเพิ่มสูงขึ้นเนื่องจากเป็นที่ต้องการเพิ่มขึ้น เพราะเป็นหลักประกันที่จับต้องได้

ปัจจุบัน หลายคนที่รู้สึกว่าหากซื้อทองคำแท่งมาเก็บไว้ที่บ้านอาจไม่ปลอดภัย ทางออกก็คือ ลงทุนผ่านกองทุนรวมทองคำ กองทุนรวม ETF ทองคำ เป็นต้น

พันธบัตรรัฐบาล 

คือ ตราสารหนี้ที่ออกและให้ความเชื่อมั่นโดยรัฐบาล จึงถือเป็นที่ปลอดภัยเนื่องจากเงินต้นที่ลงทุนจะได้รับการชำระคืนจากรัฐบาลเมื่อครบกำหนด นักลงทุนจึงมักเข้าลงทุนในช่วงเศรษฐกิจเข้าสู่ภาวะถดถอย

ถึงแม้ผลตอบแทนจะอยู่ในระดับต่ำแต่มีความปลอดภัยสูง อย่างไรก็ตาม นักลงทุนรายย่อยมีโอกาสซื้อได้ยาก จึงต้องลงทุนผ่านกองทุนรวมตราสารหนี้ที่มีนโยบายลงทุนในพันธบัตรรัฐบาล

หุ้นปลอดภัย (Defensive Stock) 

เป็นหุ้นที่ทนทานต่อทุกสภาวะเศรษฐกิจ ส่วนใหญ่เป็นหุ้นที่พื้นฐานค่อนข้างแข็งแกร่ง ความเสี่ยงต่ำ แต่กำไรก็อาจเติบโตแบบไม่หวือหวานัก เช่น หุ้นไฟฟ้า น้ำประปา หุ้นโรงพยาบาล หรือหุ้นสินค้าอุปโภคบริโภค

นอกจากนี้ยังรวมถึงหุ้นปันผล เพราะถึงแม้หุ้นจะได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ที่เต็มไปด้วยปัจจัยลบ แต่หุ้นที่จ่ายเงินปันผลสม่ำเสมอกลับเป็นหลุมหลบภัยที่ดี โดยเฉพาะหุ้นที่จ่ายปันผลอย่างต่อเนื่องติดต่อกันหลาย ๆ ปี เช่น 15 ปี 20 ปี

เงินสด

ถือเป็นแหล่งหลบภัยที่แท้จริงเพียงแหล่งเดียวในช่วงที่ตลาดตกต่ำ ถึงแม้ว่าเงินสดจะไม่ได้สร้างผลตอบแทนและมูลค่าจะลดลงตามอัตราเงินเฟ้อ แต่ในช่วงเกิดวิกฤติย่อมปลอดภัยและเมื่อทุกอย่างกลับเข้าที่เข้าทาง ค่อยนำไปหาทางลงทุนสินทรัพย์อื่น ๆ เพื่อสร้างผลตอบแทนต่อไป

สกุลเงิน

สกุลเงินบางสกุลถือเป็นแหล่งหลบภัยชั้นดีเมื่อเทียบกับสกุลเงินอื่น ในตลาดที่มีความผันผวน นักลงทุนและผู้ค้าสกุลเงินจะพยายามแปลงการถือเงินสดเป็นสกุลเงินเหล่านี้เพื่อป้องกันความผันผวนของค่าเงิน เช่น สวิสฟรัง (Swiss Franc) ถือเป็นสกุลเงินที่ปลอดภัย เมื่อพิจารณาถึงเสถียรภาพของรัฐบาลสวิสเซอร์แลนด์และระบบการเงินที่แข็งแกร่ง แทบไม่มีการว่างงาน มาตรฐานการครองชีพที่สูง ตัวเลขดุลการค้าที่เป็นบวก และความเป็นอิสระของประเทศจากสหภาพยุโรปยังทำให้สามารถต้านทานต่อเหตุการณ์ทางการเมืองและเศรษฐกิจเชิงลบได้ดีด้วย

ถึงแม้สินทรัพย์ดังกล่าวจะเข้าข่าย Safe Haven แต่ก่อนตัดสินใจลงทุนควรพิจารณาเพื่อกำหนดสัดส่วนการถือครองที่เหมาะสมที่สุดสำหรับพอร์ตลงทุน โดยสิ่งสำคัญที่ต้องคำนึงถึง มีดังนี้

1.เรียนรู้และเข้าใจสินทรัพย์แต่ละประเภทที่จะลงทุน เพื่อลดความเสียหายให้เกิดขึ้นน้อยที่สุด เพราะผลตอบแทนสินทรัพย์ประเภท Safe Haven ไม่ได้คงที่ตลอด เช่น ในช่วงแรก ๆ ที่เกิดการแพร่ระบาด COVID-19 และส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจทั่วโลก ราคาทองคำได้ปรับตัวสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ แต่เมื่อเริ่มมีการผลิตวัคซีนและเห็นความชัดเจนด้านเศรษฐกิจ ราคาทองคำจะปรับลงอย่างค่อยเป็นค่อยไป แสดงให้เห็นว่าสินทรัพย์ประเภทเดียวกัน ถึงแม้จะอยู่ในสภาวะเศรษฐกิจถดถอยเหมือนกัน แต่ผลตอบแทนที่ได้ก็แตกต่างกัน เป็นต้น

2.ความยืดหยุ่นและพร้อมปรับพอร์ตเมื่อสภาวะเศรษฐกิจเริ่มปรับตัวไปในทิศทางที่ชัดเจนและความผันผวนต่าง ๆ ลดน้อยลง เพราะแม้ว่าสินทรัพย์ Safe Haven จะเป็นแหล่งปลอดภัยของเงินลงทุนในช่วงเศรษฐกิจถดถอยหรือวิกฤติ แต่อาจไม่ใช่สินทรัพย์การลงทุนที่ดีเมื่อเศรษฐกิจเริ่มฟื้นตัวหรืออยู่ในภาวะขยายตัว

3.เมื่อเลือกสินทรัพย์ Safe Haven สิ่งที่ต้องพิจารณาอีกประเด็น คือ ผลตอบแทนต้องสูงกว่าอัตราเงินเฟ้อ เช่น หากอัตราเงินเฟ้ออยู่ที่ 2% ต่อปี หมายความว่าควรมีผลตอบแทนสูงกว่า 2% ต่อปีขึ้นไป

4.การลงทุนใน Safe Haven นอกจากจะใช้สภาวะเศรษฐกิจมาเป็นปัจจัยในการพิจารณาแล้ว อาจใช้อายุของนักลงทุนเป็นแนวทางประกอบด้วย เช่น หากอายุยังน้อย ความสามารถในการรับความเสี่ยงย่อมมีสูง จึงสามารถเน้นจัดพอร์ตลงทุนสินทรัพย์ Safe Haven ที่มีความเสี่ยงสูงได้ เช่น ทองคำ กองทุนรวมทองคำ หรือสกุลเงินสวิสฟรัง เป็นต้น แต่เมื่ออายุมากขึ้นอาจต้องการลดความเสี่ยงลง เช่น เน้นกองทุนรวมทองคำ พันธบัตรรัฐบาล เป็นต้น

การเรียนรู้สินทรัพย์การลงทุนที่หลากหลาย จะเป็นเครื่องมือสำคัญในการกระจายการลงทุนเพื่อให้ได้ผลตอบแทน อย่างน้อยชนะอัตราเงินเฟ้อ และหากต้องการข้อมูลเชิงลึกขึ้นว่าสภาวะการณ์ใด ช่วงเวลาใดที่เหมาะสมที่จะนำเงินไปลงทุนในสินทรัพย์นั้น ๆ การติดตามอ่านบทวิเคราะห์ หรือปรึกษาผู้เชี่ยวชาญการลงทุนจะเป็นเครื่องมือประกอบการตัดสินใจได้อีกทางหนึ่งด้วย

หมายเหตุ : ควรทำความเข้าใจลักษณะสินค้า เงื่อนไขผลตอบแทนและความเสี่ยง ก่อนตัดสินใจลงทุนและผลการดำเนินงานในอดีตของกองทุน มิได้เป็นสิ่งยืนยันถึงผลการดำเนินงานในอนาคต