ในยุคที่การบริโภคเข้าถึงง่ายและรวดเร็ว พฤติกรรม "ซื้อก่อนคิด" กลายเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นอย่างง่ายดายในชีวิตประจำวัน ซึ่งการบริโภคเกินความจำเป็นไม่ได้ส่งผลกระทบแค่กับเงินในกระเป๋า หากยังเป็นหนึ่งในสาเหตุสำคัญที่ทำลายสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของเราอย่างไม่รู้ตัว ดังนั้น เรื่องของการเงินส่วนบุคคลกับการรักษ์โลกนั้นจึงมีความเชื่อมโยงกันอย่างน่าสนใจอยู่ด้วย   

ผลกระทบที่ไม่คาดคิดจากการบริโภคเกินความจำเป็น

หลายคนอาจมองข้ามว่าของใช้เล็กๆ น้อยๆ ที่เราซื้อมาใช้ในชีวิตประจำวันก่อให้เกิดผลกระทบมหาศาลเพียงใด ลองพิจารณาตัวอย่างเหล่านี้ 

• ขยะพลาสติก: ถุงพลาสติก แก้วพลาสติก และหลอดพลาสติกที่เราใช้เพียงชั่วครู่ ใช้เวลาในการย่อยสลายนานถึง 450 ปี ซึ่งก่อให้เกิดขยะมหาศาลและปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่ทำให้โลกของเราร้อนขึ้น
• อุตสาหกรรมเสื้อผ้า: อุตสาหกรรมแฟชั่นโดยเฉพาะ "Fast Fashion" เป็นอีกหนึ่งตัวการสำคัญที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกถึง 10% ของปริมาณก๊าซเรือนกระจกทั่วโลกในแต่ละปี และใช้ทรัพยากรน้ำมหาศาล โดยการผลิตเสื้อผ้าเพียงตัวเดียวต้องใช้น้ำถึง 2,700 ลิตร ซึ่งเทียบเท่ากับปริมาณน้ำดื่มของคนเราถึง 2 ปีครึ่ง เลยทีเดียว
• ผลกระทบต่อสุขภาพและค่าใช้จ่าย: การบริโภคเกินพอดี เช่น การทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ ยังส่งผลให้เกิดโรคเรื้อรังต่างๆ เช่น เบาหวาน และความดันโลหิตสูง ซึ่งสุดท้ายแล้วก็นำไปสู่ภาระค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลที่สูงขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

สร้างวินัยทางการเงินเพื่อชีวิตที่ยั่งยืน

การสร้างวินัยทางการเงินเพื่อชีวิตที่ยั่งยืนสามารถเริ่มต้นได้ง่ายๆ ด้วยแนวทางเหล่านี้:

• ตั้งคำถามกับตัวเอง 5 ข้อ ก่อนตัดสินใจซื้ออะไร : ลองถามตัวเองว่า "อะไรที่เราซื้อบ่อยๆ แต่ไม่จำเป็น?", "ราคาเท่าไหร่?", "ซื้อบ่อยแค่ไหน?", "ถ้าสะสมไปเรื่อยๆ ใน 10 ปีจะเป็นเงินเท่าไหร่?", และ "เราสามารถนำเงินก้อนนั้นไปลงทุนเพื่อสร้างเงินล้านได้หรือไม่?" การถามตัวเองจะช่วยให้เราเห็นภาพรวมของค่าใช้จ่ายฟุ่มเฟือยได้ชัดเจนขึ้น
• ตั้งเป้าหมายทางการเงินแบบ SMART: กำหนดเป้าหมายที่ Specific (เฉพาะเจาะจง), Measurable (วัดผลได้), Achievable (ทำได้จริง), Relevant (มีความหมาย), และ Time-bound (มีกรอบเวลา) เช่น ตั้งเป้าว่าจะลดการซื้อเสื้อผ้าเป็นเวลา 1 ปี หรือจะลดการกินขนมหวานเป็นเวลา 3 เดือน เป้าหมายที่ชัดเจนจะช่วยให้เรามีแรงผลักดันและทำตามแผนได้สำเร็จ
• เรียนรู้การจัดการขยะ: การคัดแยกขยะตั้งแต่ต้นทางในครัวเรือนจะช่วยลดปริมาณขยะที่ต้องนำไปกำจัด เราสามารถนำขยะรีไซเคิลไปขายหรือบริจาคได้ หรือแม้แต่นำเศษอาหารมาทำเป็นปุ๋ยหมักเพื่อใช้ในสวนครัว การใช้ซ้ำ (Reuse) และการรีไซเคิล (Recycle) ยังช่วยลดการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอีกด้วย

การเงินรักษ์โลกไม่ใช่เรื่องยาก แต่เป็นเรื่องของความตั้งใจและวินัย การเริ่มต้นจากสิ่งเล็กๆ อย่างการตั้งคำถามกับตัวเองก่อนซื้ออะไรสักอย่าง การตั้งเป้าหมายที่ชัดเจน และการจัดการขยะอย่างถูกวิธี จะช่วยให้เรามีเงินเหลือเก็บมากขึ้น สุขภาพดีขึ้น และที่สำคัญที่สุดคือได้เป็นส่วนหนึ่งในการรักษาโลกให้น่าอยู่สำหรับเราและคนรุ่นหลัง

เนื้อหาโดย อาจารย์รัก ดร.อัจฉรา โยมสินธุ์