ในยุคที่เราสื่อสารถึงกันผ่านหน้าจอคอมพิวเตอร์ แท็บเล็ต หรือ มือถือ ทุกการติดต่อสื่อสารรวดเร็วราวสายฟ้าแลบ แต่ในความรวดเร็วนั้น เบื้องหลังอาจมีเงามืดที่ไม่ประสงค์ดีแฝงตัวอยู่

มิจฉาชีพยุคใหม่ไม่ได้มาในคราบผู้ร้ายถือปืนอีกต่อไป แต่มาในรูปแบบที่แนบเนียนขึ้นเรื่อย ๆ จนแทบแยกไม่ออกว่าคนที่กำลังพูดคุยด้วยนั้นเป็น “ตัวจริง” หรือ “ตัวหลอก”

เราเคยเชื่อว่า "เสียง" คือตัวตน เสียงทุ้มต่ำของพ่อ, เสียงนุ่มลึกของแม่, หรือเสียงแหลมเล็กของเพื่อนสนิท แต่ในวันนี้มิจฉาชีพใช้ AI เลียนแบบเสียงได้ชนิดที่ แค่หลับตาฟัง ภาพของคนที่เรารู้จักก็ลอยขึ้นมาในหัวทันที

พวกเขาอาจโทรมาหาเราในยามวิกาล หรือในยามที่เรากำลังวุ่นวาย แล้วบอกว่า "มีเรื่องด่วน! อยู่โรงพยาบาล ต้องการเงินด่วน" เสียงนั้นอาจเป็นเสียงน้องสาวเราที่กำลังตกอยู่ในอันตราย หรือเสียงเพื่อนซี้ที่ต้องการความช่วยเหลือ แต่ปลายทางของเสียงนั้นกลับเชื้อเชิญให้เราโอนเงินไปบัญชีธนาคารของใครก็ไม่รู้ 

ไม่เพียงแค่เสียงเท่านั้น แต่ AI ยังสร้างใบหน้าเสมือนเพื่อเป็นเครื่องมือหลอกลวงได้ดีไม่แพ้กัน ผ่านเทคโนโลยี Deepfake ที่สามารถปลอมแปลงวิดีโอคอลได้แนบเนียนจนน่าตกใจ ทุกการขยับริมฝีปาก, ทุกรอยยิ้ม หรือแม้แต่ทุกแววตาที่เราเห็นผ่านหน้าจอ อาจเป็นเพียงภาพเสมือนที่ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อหลอกให้เชื่อโดยสนิทใจ

เมื่อเสียงที่เคยไว้ใจถูกปลอมแปลง ใบหน้าที่เคยคุ้นเคยกลับไม่ใช่ใบหน้าจริงอีกต่อไป แล้วเราจะเชื่ออะไรได้อีก? คำตอบไม่ได้อยู่ที่เทคโนโลยี แต่อยู่ที่การกลับมาใช้ "สติ"

ลองหยุดคิดสักนิด ตั้งสติและทำตามกฎง่าย ๆ ที่จะช่วยปกป้องเราและคนรอบข้างได้

• อย่าเชื่อในเสียงที่มาพร้อมกับความเร่งด่วน: การโทรศัพท์ที่มาพร้อมกับการขอความช่วยเหลือฉุกเฉิน มักจะเป็นกับดักที่มิจฉาชีพใช้บ่อยที่สุด
• ตรวจสอบให้แน่ใจ: วางสายทันที แล้วโทรกลับหาเจ้าของเสียงนั้นด้วยเบอร์โทรศัพท์ที่คุณมีในเครื่อง หากเป็นวิดีโอคอล ลองถามคำถามส่วนตัวที่รู้กันเฉพาะคนในครอบครัวหรือเพื่อนสนิทเท่านั้น
• อย่าโอนเงินทันที: บัญชีธนาคารที่ไม่คุ้นเคยคือสัญญาณเตือนภัยที่ชัดเจนที่สุด

ในโลกที่เทคโนโลยีเข้ามาปลอมแปลงทุกสิ่งทุกอย่างได้ง่ายดาย สิ่งเดียวที่เรายังคงไว้ใจได้คือ "สติ" ที่อยู่ข้างในตัวเราเอง หากเมื่อไหร่ที่เรารู้สึกถึงความผิดปกติ แม้เพียงเล็กน้อย ก็เหมือนเสียงกระซิบเตือนจากข้างในว่า "อย่าเพิ่งเชื่อ"

เราทุกคนไม่เพียงต้องก้าวให้ทันเทคโนโลยี แต่ต้องก้าวให้เหนือกว่าด้วยสติ อย่าให้อารมณ์กลัว โกรธ โลภ หลง พาเราไปเข้าทางโจร