สิ่งที่กำลังคุกคามชีวิตความเป็นอยู่ของคนไทยเงียบ ๆ ในทุก ๆ วัน อาจไม่ใช่สงครามหรือภัยธรรมชาติใดๆ แต่กลับเป็นสิ่งที่เรียกว่า “หนี้ครัวเรือน” โดยข้อมูลของธนาคารแห่งประเทศไทย ระบุว่า ประเทศไทยมีระดับหนี้ครัวเรือนสูงถึง กว่า 90% ของ GDP และแนวโน้มก็ยังคงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะหลังวิกฤต COVID-19 ที่ซัดกระหน่ำทั้งรายได้และรายจ่ายของครอบครัวไทยทั่วประเทศ

สิ่งที่น่ากังวลยิ่งไปกว่าสัดส่วนตัวเลขที่น่าตกใจ คือ หนี้ส่วนใหญ่เหล่านี้ไม่ใช่หนี้เพื่อการลงทุน ไม่ใช่เพื่อซื้อบ้านหรือการศึกษา แต่กลับเป็น “หนี้เพื่อการบริโภค” ที่เกิดขึ้นจากพฤติกรรม “ซื้อก่อน คิดทีหลัง” ของคนจำนวนมาก

แล้วเราจะแก้ปัญหานี้ได้อย่างไร?

คำตอบคือ เริ่มจากตัวเอง เริ่มจากวันนี้

หนี้มากหนี้น้อย…ก็ต้องจัดการ

“หนี้ไม่ใช่เรื่องผิด” เป็นประโยคที่เราน่าจะเคยได้ยินกันบ่อย แต่ “หนี้ที่ไม่มีแผนจัดการ” ต่างหาก ที่ทำให้ชีวิตติดกับดัก หลายคนผ่อนของด้วยความคิดว่า “ยังไงก็ผ่อนไหว” แต่ไม่เคยถามตัวเองว่า…

• ผ่อนไปอีกกี่ปีถึงจะหมด?
• ดอกเบี้ยที่จ่ายไปแล้วรวมเป็นเท่าไหร่?
• สิ่งที่มีหรือเคยซื้อไปแล้ว ยังใช้อยู่หรือเปล่า?

จุดเริ่มต้นที่แท้จริงของการเปลี่ยนแปลง คือการ “ยอมรับความจริง” และ “กล้าหันกลับมาสำรวจตัวเอง” ไม่ว่าคุณจะเป็นหนี้มากหรือน้อย หรือไม่เคยสนใจการเงินในอดีต วันนี้คือวันที่คุณจะเริ่มต้นใหม่ เพื่อสร้างอนาคตที่มั่นคงให้กับตัวเอง

ขั้นตอนที่ 1: สำรวจหนี้ทั้งหมดอย่างละเอียด

หยิบปากกา กระดาษ หรือเปิดไฟล์ Excel ขึ้นมา จดรายการหนี้ทุกก้อนที่คุณมีแบบไม่ปิดบังตัวเอง:

• เป็นหนี้ใครบ้าง (ชื่อธนาคาร/เจ้าหนี้)
• จำนวนเงินต้นคงเหลือ
• อัตราดอกเบี้ย
• ค่าผ่อนชำระรายเดือน
• ระยะเวลาที่ต้องผ่อนต่ออีกกี่เดือน

เมื่อตารางหนี้ชัดเจน จะทำให้มองเห็นภาพรวม และสามารถวางแผนได้ว่า “ควรจัดการก้อนไหนก่อน” ซึ่งโดยทั่วไปเรามักจะแนะนำให้จัดการ “หนี้ดอกเบี้ยสูง” เป็นอันดับแรก เพราะมันคือหนี้ที่กัดกินรายได้ทุกเดือนโดยแทบไม่รู้ตัว

ขั้นตอนที่ 2: เปลี่ยน Mindset เปลี่ยนชีวิต

สิ่งที่ขาดไม่ได้ในการปลดหนี้ไม่ใช่แค่แผนการเงิน แต่คือ Mindset ที่ถูกต้อง “อดีตช่างมัน ปัจจุบันสำคัญที่สุด” แม้ในอดีตคุณจะไม่เคยจดรายจ่าย ไม่เคยเก็บเงิน ไม่เคยสนใจเรื่องดอกเบี้ย แต่วันนี้ คุณสามารถเลือกที่จะ “เปลี่ยน” ได้ จุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลง ไม่ได้อยู่ที่เงินในบัญชี แต่อยู่ที่ “ความตั้งใจ” 

ขั้นตอนที่ 3: ใช้พลัง 3 ด้านจัดการหนี้อย่างชาญฉลาด

1. ลดรายจ่าย

เริ่มจากจด รายรับ-รายจ่าย เป็นประจำทุกวัน เพื่อค้นหาว่าเงิน “รั่วไหล” ตรงไหน ซึ่งอาจพบว่า… ค่าอาหารนอกบ้านสูงเกินความจำเป็น ซื้อของออนไลน์มากกว่าที่คิด หรือค่าสมัครสมาชิกบางอย่างไม่ได้ใช้ แต่ยังถูกหักเงินทุกเดือน

การที่เรารู้ว่าต้องเสียเงินไปกับอะไร จะทำให้เรา “ตัด” ได้อย่างมั่นใจ

2. เพิ่มรายได้

อย่ารอเพียงเงินเดือนประจำ มองหาช่องทางสร้างรายได้เสริมจากสิ่งที่เราถนัด เช่น ขายของออนไลน์ รับงานฟรีแลนซ์ปล่อยเช่าทรัพย์สิน 

แม้จะเป็นรายได้เล็กน้อย แต่ถ้าใช้ไปโปะหนี้ทุกเดือนก็ช่วยให้หนี้หมดเร็วขึ้นมหาศาล